dinsdag, april 23, 2024

De Grote ABC-reeks is groter en tegelijk toch ook best wel kleiner dan ik dacht

Van Aya Zikkens ’s Morgens en s avonds niet bellen verscheen de eerste en, voor zover ik kan nagaan, enige druk in 1969 bij De Arbeiderspers, en wel als nr. 147 van de reeks Grote ABC. Achter in het boek is een lijst van Grote ABC-pockets opgenomen van nr. 1 tot en met 155. Ik neem aan dat het gaat om alle tot dan toe verschenen nummers, plus, na het boek van Zikken, nog negen andere die om en nabij hetzelfde jaar zijn verschenen of zouden verschijnen.

De eerste Grote ABC was de vijfde druk van Simon Vestdijks De nadagen van Pilatus, verschenen in 1964. De eerste druk van die roman dateert van 1938 en werd uitgegeven door Nijgh en Van Ditmar; de tweede druk was in 1957 bij De Arbeiderspers verschenen als nr. 96 in de reeks ABC-boeken (net als de derde druk in 1959).

De serie ABC-boeken is, let op, iets anders dan de reeks Grote ABC-pockets, waarin, als gezegd, de vijfde druk van De nadagen van Pilatus als eerste werd opgenomen in 1964, en vervolgens de zesde druk in 1966 en zo voort tot en met de twaalfde druk in 1987, afgaand op de nogal uitgebreide lijst (687 items) van grote ABC-pockets op de website Last Dodo.

Best wel een gekke naam, ‘Grote [...] pockets’. De lol van pockets was toch dat ze in je jaszak pasten? Probeer Vestdijks Pilatus er maar eens in te proppen... Dankt die reeks zijn naam aan het feit het woord paperback in Nederland nog niet gangbaar was en de Grote Literatuur tot dan vooral in gebonden boeken met harde kaften en rechte ruggen de markt op werd geslingerd?

Nr. 148 van de Grote ABC is Louis Paul Boons Niets gaat ten onder. Via de catalogus van de KB verneem ik dat die roman voor het eerst in 1956 was verschenen bij De Arbeiderspers en dat de tweede druk ervan in de Grote ABC-reeks verscheen in 1970. Last Dodo vertelt een heel ander verhaal over het boek uit 1956 met een plaatje erbij van het omslag waarop met grote letters ‘Grote ABC’ staat. Ik weet niet wie we nu moeten geloven. Misschien maar eens de grote definitieve verzameld-werkuitgave van LPB raadplegen.

Nr. 149 van de reeks Grote ABC, zo gaat uw verkenner onverstoord door, is Hermann Hesse, Narziss en Goldmund, de derde druk, verschenen in 1972; gegevens over een eerdere Nederlandstalige uitgave ontbreken, ook in de KB-catalogus.

Nr. 150, Ulrich Stöwe, Geliefde Antinous! kan ik vooralsnog überhaupt niet vinden, in de KB, op Last Dodo of elders op het internet. Het oorspronkelijke boek verscheen in 1967 bij Paul List Verlag onder de titel Antinous, Geliebter. Ein Schicksalsjahr für Kaiser Hadrian.

Nr. 151 is Boris Vian, Herfst in Peking  en verscheen in 1970; andere KB-gegevens ontbreken.

Nr. 15[2]  is Stendal, Italiaanse kronieken, verschenen in 1969 (in de Grote ABC-lijst in het boek van Zikken staat abusievelijk ook hierbij nr. ‘151’).

Nr. 153, Marianne Sinclair, De man in het park, verscheen in 1969.

Nr. 154, Magdalen King-Hall, Dagboek van een meisje van stand uit de 18e eeuw, verscheen in 1970.

Nr. 155, Alexander I. Koeprin, De kuil, verscheen eveneens in 1970.

De staart van de lijst in Zikkens boek bevat dus inderdaad uitgaven die de lezer in het nabije vooruitzicht werden gesteld, waarvan er een echter kennelijk niet gerealiseerd is.

Overigens is de lijst in Zikkens boek verre van volledig: de nummers 4, 14, 15, 16, 18, 20, 22, 23, 25, 26, 28, 29, 31, 32, 33, , 42, 43, 48-51, 53-56, 58-61, 65, 80 en 96 ontbreken.

Nr. 4 heeft wel bestaan; het was De autocraten (1963) van Rutger van Zeijst, waarvan de tweede druk pas verscheen in 2017 bij uitgeverij Brooklyn volgens Last Dodo en de KB.

Nr. 14 ontbreekt niet alleen in de Zikken-lijst maar ook bij Last Dodo.

Nr. 15 is een bloemlezing uit het werk van Saki (ps. van H.H. Munro), Kwartelzaad & 37 andere verhalen. Verzameld en ingeleid door Graham Greene (1964; vert. van The Best of Saki).

Nr. 16 ontbreekt ook op Last Dodo, net als nr. 18, 20.

Nr. 22 is de eerste druk van De kwerulant (1964) van Pieter Reeuwijk; volgens de KB is er geen tweede druk van verschenen.

Nr. 23 ontbreekt op Last Dodo net als nr. 25 en nr. 26.

Kortom, de rest is huiswerk voor de lezer; er valt nog genoeg uit te zoeken over de ware reeks Grote ABC-pockets van De Arbeiderspers.

Maar nu is het voor uw verslaggever tijd om een bezoekje te brengen aan ABC Libertas, het Arnhems boekencafé waar ze ook heerlijke taart en gemberthee verkopen.


P.S.

Rolf den Otter, die deze post las via Neerlandistiek.nl, suggereerde niet alleen info over de Grote ABC-reeks te zoeken via Boekwinkeltjes.nl, maar wees me ook op Librarythings.nl. Daar staat een enorme Grote ABC-lijst. Je kunt er bij voorbeeld vinden dat nr. 14 is: De luistervink van Martin Beheim-Schwarzbach. Louter klassieke grootheden bevat de reeks dus niet.

Maar wat schetst mijn verbazing? Niet alleen ontbreekt in die lijst nr. 3, 1984 van George Orwell, en is nr. 151 niet ontdubbeld, maar ook nr. 147 ontbreekt! Arma Aya, steeds weer de pineut.

Wat leren we hieruit? 1. Geen lijst zo groot, of er ontbreekt wel een item aan. 2. Twee weten meer dan een (en drie meer dan twee). Mogelijk zijn dat tevens de twee hoofdwetten van de vroolijke hermeneutiek. Waren ze dat nog niet, dan bij dezen.

Dit bericht kreeg een tweede leven op Neerlandistiek.nl, het online tijdschrift voor taal- en letterkunde.

Geen opmerkingen: