Via de ene kunstenaar...

... kom je bij de andere terecht.

Aldus Patti Smith in een interview met Arjan Peters (Volkskrant 14 juli 2012, in het stapeltje oud nieuws, te huis aangetroffen na korte vakantie in Schotland).

Nu is de muziek van Smith niet van de soort die ik dagelijks beluister; ik heb één cd-tje van haar, dat ik alleen durf af te spelen als ik heel erg manisch ben. Maar ze is niet onopgemerkt gebleven. Dus las ik dat interview, en toen viel mijn oog op een citaat ernaast:

Ik heb koorden gespannen van kerktoren tot kerktoren; bloemslingers van raam tot raam; gouden kettingen van ster tot ster, en ik dans.

En bingo: die tekst kende ik. Maar dan wel in het Frans, en al na even memorierommelen kwam ze eruit:

J'ai tendu des cordes de clocher à clocher ; des guirlandes de fenêtre à fenêtre ; des chaînes d'or d'étoile à étoile et je danse.

Dat het een citaat van Rimbaud was, wist ik niet. Schande. Het is - maar iedereen weet dat - een van de 'Phrases' in de bundel Les illuminations, bijvoorbeeld te vinden in Oeuvres complètes, éd. Gallimard, 1972, p. 132, maar ook hier. Rimbaud, een dichter die onder anderen Smith - op haar zestiende - heeft geraakt en kennelijk nooit meer heeft losgelaten.

Het aardige is dat ik het citaat alleen maar kende uit een bron die een tikkeltje minder cultureel aanzien geniet: de intro van 'Le funambule' van Gérard Lenorman, op de dubbel-LP van een concert-opname in Olympia, 1975, twee vinylschijven die ik decennia geleden van zwart naar grijs heb gedraaid, maar die ik sinds lang niet meer heb gehoord. Op Youtube en Spotify staan alleen introloze en, wat zo mogelijk nog erger is, latere versies - die zijn al helemaal niet (meer) om aan te horen -, en op het stukje dat je via iTunes gratis kunt beluisteren van de '75 live-versie, ontbreekt de intro ook. Dommage.

De oorspronkelijke platen heb ik nog steeds; ik bezit een bijzonder exemplaar van deze dubbelaar: er ontbreekt een katern met foto's en een fors deel van de teksten, zelfs de nietjes waarmee het vast had moeten zitten, ontbreken (mijn vriendin had destijds een volledig exemplaar). Ik heb het geluid van deze analoge dragers niet gedigitaliseerd omdat ik veel te veel krassen en spetters, ruis en stof vrees te ontmoeten ('la poussière du passé', om het in woorden van de Franse bard te zeggen). Ik kan dus niet controleren dat Lenorman, in lyrisch opzicht vaak een vreselijke zijden sok, daadwerkelijk dat Rimbaudcitaat gebruikt. Maar dat de oorspronkelijke tekst, net als die van het chanson, vrijwel probleemloos in m'n knar opdook, zegt mij genoeg.

[Naschrift d.d. 20-07-2012, nog steeds onder de titel: via de ene kunstenaar naar de andere:
Op pagina 313 van De hemelse kamer merkt de Madrileense taxichauffeur m.b.t. John McEnroe op: ‘Bovendien is hij getrouwd met de popzangeres Patty Smyth, met twee keer ypsilon, in hemelsnaam niet te verwarren met Patti Smith met twee keer i!’
En ik, halfwas, schreef in de eerste versie van deze post domweg 'Patty Smith'. Gelukkig zijn er heel oplettende romanciers in Nederland.]