Wat zijn het toch een rare 'gegevens' waarmee een literatuurhistoricus (m/v) moet werken. Zo schrijft Bel met betrekking tot Gilliams' Elias of het gevecht met de nachtegalen (1936): 'De critici waren positief. Dat het boek vernieuwend was [...] werd overigens niet opgemerkt.' (689) Ik neem aan dat het diezelfde critici waren, die dat vernieuwende niet hebben opgemerkt. Dat werpt toch wel een zorgelijk licht op het concept 'vernieuwend', lijkt me.
Over diezelfde Gilliams - maar dan meer in het algemeen - noteert Bel: 'Vanaf de jaren zeventig kreeg hij de ene prijs na de andere. Toch is zijn werk nooit bekend geworden bij een groot publiek. Zijn dagboeknotities, die in 1943 verschenen [...] trokken de aandacht. [...] Gilliams behoort inmiddels bij de gecanoniseerde auteurs.' (691) De wondere wegen naar de roem. Er staan in Bloed en rozen wel meer opmerkingen die wijzen op de enorme spanning tussen officiële reputatie enerzijds en (verkoop)succes c.q. aandacht van de (gewone) lezers aan de andere kant.
Inmiddels ben ik gevorderd (nee, snel lees ik niet, afgeleid als ik ben door de brieven van Tepper, om maar wat te noemen) tot hoofdstuk 4.5 '"Le chemin de dames": vrouwen in de letteren'. Dan zitten we meteen met bladzijden vol over de opinie van Ter Braak. Weer zo'n figuur met een literair aura van hier tot gunter maar met een lezerspubliekje van likmevestje (om mijn moeders uitdrukkingen maar eens te lenen).
Hoe het kan, weet ik niet, maar opeens was er dit:
 |
| Uit: Menno ter Braak, Mémoires involontaires. Facsimile-editie bezorgd door ir. Elizabeth de Vooze. Oldenkotte: J. W. Vreugdendal & Zn, 1916, p. 573. |
3 opmerkingen:
Nog een gegeven:
"Men "ontdekt" hier telkenmale genieën. Nu eens bazuint Maurice Roelants rond dat "Elias en de Nachtegalen"- een lang niet onverdienstelijk debuut - een meesterwerk is; dat het ontstond uit een kruising van Rilke en Alain-Fournier schijnt hem niet te hinderen."
Uit: Jan Greshoff, "Rebuten", 1937.
Het boek heet inderdaad "Elias of het gevecht met de nachtegalen", maar ik heb gezien dat het hier en daar ook als "Elias en de nachtegalen" wordt vermeld.
Gilliams' roman heet ook wel "Elias of het gevecht met de engel" (in de eerste druk van Erica van Boven en Mary Kemperink (red.), "Literatuur van de moderne tijd. Nederlandse en Vlaamse letterkunde in de negentiende en twintigste eeuw". Bussum 2006, p. 199 en 324).
Zou dat een vergissing zijn? "Het gevecht met de engel" is namelijk een titel van Herman Teirlinck.
Een reactie posten