dinsdag, maart 29, 2016

Beelden in taal (loop)

Wanneer iemand een beeld niet geslaagd vindt, zegt hij vaak dat de vergelijking mank gaat (ook daar schuilt trouwens weer een beeld in).
Aldus Peter Burger & Jaap de Jong in Handboek stijl. Adviezen voor aantrekkelijk schrijven (2e, ongew. uitgave. Den Haag 2002, p. 102). Ook daar schuilt weer een beeld in, een personificatie, om concreet te zijn. Wat dan weer kan gelden als ondersteuning voor de bewering:
allemaal spreken [...] we voortdurend in beelden, meestal zonder daarbij stil te staan. (100)
En ook daar is weer een metafoor in geslopen.

maandag, maart 28, 2016

Vreemde smetten

In haar eerste college voor de Universiteit van Nederland legt Lotte Jensen uit waar dat nu vreemd klinkende "van vreemde smetten vrij" vandaan komt in 'ons' eermalige volkslied 'Wien Neêrlandsch bloed' (zie hier: http://nederl.blogspot.nl/).

Toen ik vanochtend maar eens vijf kilo extra op de Adductor legde, schoot mij - ik weet niet waarom of waardoor - de vraag te binnen wat nu werkelijk de kracht van dergelijke oude teksten nog is. Ik moest namelijk - ik weet nog steeds niet waardoor of waarom - denken aan een deun die ik diep in de twintigste eeuw meerdere jaren ten gehore heb moeten brengen na vlijtige studie en repetitie in het gezelschap steeds van minstens dertig generatiegenoten, en ik weet dat vele duizenden doorheen heel het land dat ook deden, al gedaan hadden en waarschijnlijk nog steeds doen:
Hoor wie klopt daar [...] 't Is een vreemdling zeker, die verdwaald is zeker, 'k zal eens even vragen naar zijn naam!
Ik heb de indruk - en die verdween niet toen ik ook op de Abductor tien pond extra legde - dat de door dit olijke lied vertegenwoordigde en breed gedissemineerde ideologie van - wellicht christelijk gefundeerde - internationale gastvrij- en behulpzaamheid diep verankerd is geraakt in 'onze' volksaard.

PS
Jensen is de elfde vrouwelijke docent in de Universiteit van Nederland. Ze is de vijfentachtigste docent die een collegereeks verzorgt.

zaterdag, maart 12, 2016

Stuitend

Hier wordt een doorsnee hermeneut bepaald niet vroolijk van: een boekhandelaar die in de krant recensies verguist. Een boekhandelaar die niet geïnteresseerd is in meningen en nuances. Een boekhandelaar die lak heeft aan gedachtenuitwisseling. Een boekhandelaar die namens haar lezers alleen geïnteresseerd is in "wat ze moeten kopen". Een boekhandelaar die denkt dat zoiets klakkeboem eenduidig is vast te stellen. Een boekhandelaar die denkt dat ze weet wat haar klanten moeten kopen wanneer een andere boekhandelaar op tv een seconde lang een boek voor een camera houdt. Een boekhandelaar die denkt dat boekhandelaren niet van mening kunnen verschillen, althans niet die vier die eenmaal per maand met hun knar op tv mogen roepen dat ze een boek "letterlijk" verslonden hebben. Ik ben blij dat er in Utrecht betere boekhandelaren zijn. Ook zij moeten hun schoorsteen laten roken, maar ze hebben tenminste nog ideeën over de waarde van hun waar, en niet alleen over de prijs.

dinsdag, maart 01, 2016

Opgravingen

Voorafgaand aan de verschijning van de online editie Brieven en Correspondenten rond 1900 publiceert Annemarie Kets van het Huygens ING het weblog Opgravingen, waarin zij en gastbloggers de komende maanden alvast enkele trouvailles uit deze rijke databank in het licht houden.

Studenten die in 2009-2010 en 2010-2011 mijn werkgroep 'Moderne Tijd' volgden in het college Lezen en laten lezen, hebben stevig bijgedragen aan de totstandkoming van de editie, meer in het bijzonder aan het bezorgen van de correspondentie tussen Albert Verwey en Frederik van Eeden uit de periode 1880-1895.