Stutaal

Citaat uit de inleiding van studentenwoordenboek.nl:

Een handvat voor aankomende studenten die zich volledig willen instrueren met termen die als student gebruikt zullen worden

Het is een, naar alle waarschijnlijkheid als aanprijzing bedoelde, beschrijving van het StudentenWoordenboek; een zelfaanprijzing waar WC-eend een puntje aan kan zuigen. Maar, nu we ons toch al begeven in een linguïstische loop: is het citaat wellicht ook al een voorbeeld van studententaal? Ik las namelijk net in een essay van een van mijn studenten in de cursus Stilistiek dat 'voor buitenstaanders [...] studenten soms wel geheimtaal [lijken] te spreken, terwijl ze elkaar onderling uitstekend begrijpen'. Wat meteen het bestaan van het StudentenWoordenboek verklaart: een docent kan zich immers buitenstaander voelen met betrekking tot wat er in een student omgaat en wat er, via pen of tekstverwerker, uitvloeit.

Als proef op de som heb ik 'instrueren' opgezocht in het StudentenWoordenboek. En dit is wat ik vond:

Niets.

Het woord is er niet in opgenomen. Jammer. Dan toch maar hulp gezocht bij Van Dale, want het woord komt ook voor in de taal van buitenstaanders, onder wie docenten:

in­struerenin·stru·e·ren/ɪn­stry­we­rə(n)/over­gan­ke­lijk werk­woord • in­stru­eer­de, heeft geïn­stru­eerd1265–1270 ◻ La­tijn in­stru­e­reWOORDVORMEN1 on­der­wij­zen2 in­struc­tie(s) ge­ven•de spe­lers in­stru­e­ren3 een ge­drags­lijn voor­schrij­ven4 ju­ri­disch; mbt. een zaak ter be­han­de­ling voor­be­rei­den, er het voor­on­der­zoek van lei­den•een zaak in­stru­e­ren

De eerste betekenis al is, hoewel misschien wat verouderd, midden in de roos. De voorbeeldzinnen echter, bij andere betekenissen, hebben niet de reflexieve variant. Mogelijk is dat dan een voor studententaal typerende deviatie van de standaardtaal.

Ik zie met mijn geestesoog de defaitisten onder mijn collega's al bijna meewarig doch instemmend knikken: docenten kunnen willen instrueren wat ze willen, de student instrueert zichzelf wel. De vrucht van enige jaren, van hogerhand opgelegde, vernieuwing van het Voortgezet Onderwijs?

Wat rest de docent nog, als studenten zich niet meer door haar of hem laat instrueren? Overstappen op het instrueren van termen die, bij gebrek aan beter, volgens het StudentenWoordenboek, als student kunnen worden gebruikt.