Bijna altijd leuk: een stijlfiguur dat zich ook voor kan doen als stijlfout; het ligt er maar aan in welke context het ding gebruikt wordt. Als het goed is, heeft een zeugma, in de woorden van het Genootschap Onze Taal, 'een verrassend en ook vaak een komisch effect.' Maar in een krantenartikel over een doodgeboren dochtertje waar nooit over werd gesproken, wil je, denk ik, niet komisch doen. Toch trof ik in die context een zeugma aan in de Volkskrant van 16 januari 2023.
Ze kon al haar kennis en creativiteit kwijt in het boek Happy Handmade Fashion, dat in 2020 uitkwam en ze met haar kleindochter Lisanne samenstelde.
Met 'dat' begint een bijvoeglijke bijzin waarin dat 'dat' eerst fungeert als (aanduiding van) het onderwerp bij 'uitkwam'; in de nevengeschikte tweede bijzin heeft (het op basis van overeenkomst door samentrekking weggelaten) 'dat' de functie van (aanduiding van) het lijdend voorwerp bij 'samenstelde'; een onderwerp en een lijdend voorwerp kan je niet samennemen.
Wel verrassend, maar niet komisch. Geen stijlfiguur maar een -fout, dus.
Deze overdenking verscheen in eerste instantie in een andere vorm op Mastodon.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten