Bildung?

(how to raise a fifteen-year-old?) (well, you don't)

Vlak, nou eigenlijk al direct nadat ik vernam dat Adriaan was overleden, heb ik het cd-tje, dat achterin zijn (beste? dat weet ik niet, maar zijn) liefste boekje steekt, Tromboneliefde, naar m'n mp3-speler geript (kan je dat zo zeggen?) en -tig keer afgespeeld. Het boekje vond ik al na eerste lezing bijzonder; de erachteraan gevoegde muziek... wel, wat zal ik zeggen... die kon mijn - in dit opzicht, denk ik hoopvol clausulerend - minder goed ontwikkelde gehoor, muzikale smaak, waarvan ik anderzijds weet dat ze verder is ontwikkeld dan reikend tot niveau-Wilders, soit: -Rieux, niet wat je zegt onmiddellijk bekoren. Ik noem zo iets in eerste instantie: herrie. Maar inmiddels hoor ik de muziek erin en geniet ervan. Ik kan dat modern-jazzy geschuif zelfs inzetten in een college, door het te presenteren naast Baker en Davis, Chet en Miles dus (die inderdaad allebei niet schuiven; dat was onderdeel van de instructieve campagne). Hoe dan ook: vandaag op zoek geweest naar meer van dat. Niet te vinden in reguliere muziekwinkels. Maar zie: De Jazzwinkel aan de Oude Gracht 211: bingo. Het laatste exemplaar van alles wat ze er sub voce Anderson, Ray, in de bakken hadden staan: What because.

Thuis zet ik die schijf, die ik ongehoord gekocht had (het label is ook al opgeheven, zei me de winkelman) direct op, ter begeleiding van weer een partij dubbel-patience met de dochter. 'Hé pap, heb ík je aan de jazz gebracht?', oppert ze monter, in de wetenschap dat ze een tijdje geleden verbazing had gewekt met een bezoek aan Jazzin'Woerden (Wouter Hamel!!) en een - ook door het ouderlijk gezag aanhoorbare - cd van Room eleven. Ik zwijg dan maar gretig van haar K3 en mijn vergane collectie LP's (wat zijn dat) van The Dutch Swing College Band uit lang vervlogen jeugdjaren: niet om aan te horen, maar ja, die (DSCB, niet K3) kwam wel weer terug in mijn eermalige lectuur: de Bob Evers-serie), alsmede van al die cd's van Davis hier in huis, en Monk, en Rachelle Ferrell, en papa Dulfer, en nog meer ongeregelds, want echt main stream is het nou ook weer niet, da's waar (en afhankelijk van je definitie van main stream). Piet Gerbrandy refereert in essays aan een Duitse free jazz-muzikant, die, gelukkig zonder dat het enige invloed heeft op mijn waardering voor de poëzie van Gerbrandy, een dermate trommelvliestergende vorm van takkeherrie blaast, dat ik (na een intertekstueel verantwoord internetbezoekje) zijn naam vergeten ben... (Peter Brötzmann, snel weer gevonden, dus geen kleine jongen, kennelijk).

Lang verhaal kort: Ray Anderson is nog wat te ver gegrepen voor de bebelde oren der dochter. Maar Amy Whinehouse kunnen we allebei wel waarderen, when sober. Daar - ik bedoel: een cd van Whinehouse - kwam een collega laatst mee aanzetten. Nieuw voor mij, maar oude koek voor het kroost.

Maar wat ik bedoelde, is dat het zo leuk kan zijn om via de omweg van bijvoorbeeld de literatuur op tot dan toe ongehoorde muziek te komen: Lucebert - intermediair Dorleijn - Monk; Mulisch - Janachek; jaren geleden en vervolgens heel diep erin gesleten: Hofstadter - Bach (en nee, eerlijk gezegd voegde Kopland daar niets aan toe met zijn gerefereer aan allerelei koralen in de tuin), Enquist - Brahms (Ein Deutsches Requiem), om niet uitputtend op te sommen.

Zomer in zicht

Zo, dat was een blok lang fors onderwijzen. Het college Instituties: literaire kritiek gisteravond afgesloten met het interviewen, door de studenten, van een echte levende criticus, laat ik hem Z noemen (zie het veld waarin hij een positie inneemt) en redacteur E van uitgeverij T, wiens vrouw, I, niet alleen bij F werkt, maar ook bij krant AA, waar ook Z voor werkt. Dat was leerzaam, zowel het interview als ook het (voorbereiden van) hele college; zwaar ook, met een paar weken achtereen bergen correctiewerk.

Inmiddels zijn er natuurlijk al voorbereidingen voor colleges van volgend jaar, om nog maar te zwijgen van de daaraan voorafgaande curriculumveranderingsoverleggen. Plus dat er links en rechts en op tijd een editie moet worden gerecenseerd, een priepeper gemaakt moet worden e.t.q.

Ik zou nu toch ook wel weer graag even de tijd hebben om voor mijn eigen plezier en genoegen zonder educatieve bijgedachten een denderend Klasse!-boek te lezen. Zou ik dit jaar - we gaan weer naar Engeland - dan toch A suitable boy gaan lezen en uitlezen? Dat lijkt me wel raadzaam, want ik merk, nu ik dit schrijf, dat er weinig zinnigs meer uit mijn toetsenbord rolt.

Nee, niet vrolijk

Dag Adriaan.

Het laatste wat ik van hem te lezen kreeg, staat op 'de' kaart:

Voor later

Dit heb ik geprobeerd te zijn:
de stappen die je hoort op een lenteavond
het passeren van stevige zolen op vertrouwde steen
eventueel een flard van Au Privave
of een gefloten partita.
Niet: rolkoffertjes, rolkoffertjes, rolkoffertjes.


Adriaan Jaeggi
3-4-1963 • 10-6-2008