zaterdag, mei 27, 2017

Vladimir Nabokov, Pnin

2e druk. Vertaling: Else Hoog. De Bezige Bij, Amsterdam 2007 (1e dr. 1993; oorspronkelijk 1957).

Een groot c.q. geverseerd Nabokov-lezer ben ik nog niet, maar na Pale Fire (1962) en The Original of Laura (2009) had ik de smaak goed te pakken en trek gekregen in meer.

Omdat ik van Lolita (1955) alleen een heel grauw pocketboekje in huis heb, met een rug van verdroogde lijm en gezet uit een heel klein lettertje, las ik de afgelopen dagen eerst maar Pnin, dat ik tussendoor blijkbaar had aangeschaft, een nog kakelvers restantje van de eermalige Leesclub van NRC-Handelsblad.

Het is niet moeilijk om Nabokovs fraaie stijl in deze korte roman te herkennen. En het is wederom duidelijk dat er autobiografische noties in deze zeven hoofdstukken zijn verwerkt. En het is aantrekkelijk dat Nabokov opnieuw op een subtiele, en in dit geval steeds nadrukkelijker wijze, speelt met de lezer, door de roman - op het achterplat aangeduid als een verhalencyclus - te beginnen met een schijnbaar neutraal opererende auctoriale vertelinstantie die gaande weg het product blijkt te zijn van een ik-verteller, die op het laatst niet alleen een personage blijkt te zijn naast de hoofdfiguur, professor Timofey Pnin, maar zelfs diens academische concurrent; aldus krijgt de lezer, als het goed is, steeds meer argwaan jegens de vertelling, en steeds meer sympathie met de als een klungelige geleerde op het toneel gezette Pnin.

Ook de voorzichtig geserveerde onzekerheid omtrent de identiteit van andere personages is een gekend en naar mijn smaak aantrekkelijk Nabokov-stijlelement.

Toch kwam ik er niet 'in'. Twee keer kon ik de roman niet ten einde toe lezen, en pas bij een derde keer, na strenge zelfvermaning, kon ik het bij het begin van de roman aansluitende einde ervan bereiken. Ik denk dat het komt doordat de personages te schetsmatig zijn, doordat Pnin te veel een speelbal is van de vertelling, en daardoor wat klinisch blijft. Het is allemaal net wat te kluchtig ook.

Gek is dat: de ingrediĆ«nten zijn vergelijkbaar, maar het resultaat is minder, in mijn optiek. 

Geen opmerkingen: