Al bladerend door de ochtendkrant, kwam ik vandaag - ver na het ontbijt, want ik had me verslapen - in mijn verstrooidheid, tijdens het ochtenddutje van m'n kleinkind, een bespreking tegen van een CD van András Schiff die Schubert speelt op een piano uit de tijd van de componist; het gaat om sonates en impromptu's. Ik heb er geen verstand van, maar ik heb wel een geluid dragend schijfje van een andere instrumentalist en daarop klinken diezelfde sonates en impromptu's zelfs bij nauwelijks nader toehoren veel gladder of platter dan op de Spotify-versie van de CD van Schiff, waar ik nu al heel de avond naar luister.
Dat vind ik zo leuk aan muziek: dat iedere uitvoering weer anders is (of: per definitie anders kan zijn) terwijl ik toch ook weet dat het echt hetzelfde stuk muziek is. Het kan liggen aan de uitvoerende muzikant(en), aan de dirigent, het soort instrument, u.a.i. - allemaal variabelen die ik als individuele literatuurlezer niet heb. Het is ook het leuke van Spotify en YouTube trouwens, dat ik van een en hetzelfde werk zo veel verschillende uitvoeringen naast en na elkaar kan horen/zien. Wie weet, word ik ooit nog fan van het gestreamde luisterboek (dan moet er wel nog even een wormgat naar een parallel universum worden geboord).
Maar daar dacht ik niet aan onder het luisteren naar Schuberts impromptu's; wel aan die avond tegen het eind van de vorige eeuw waarop ik opeens (als in: volkomen onverwacht, want zeer ongebruikelijk) gebeld werd door Redbad Fokkema, toen mijn co-promotor, met wie ik een tijdje eerder, bij hem thuis (grappig: zo'n protestant op Achter Sint Pieter) een van de laatste hoofdstukken besproken had van mijn proefschrift over Achterberg waarbij hij me naast een wodka (of waren het er drie?) ook wat Schiff schonk, meer in het bijzonder Scarlatti. Ik wist niet wat ik dronk (zeker niet op dat uur van de dag, eveneens ver na het ontbijt, dat wel) en ook niet wat ik hoorde. Heel aangenaam. Maar toen Redbad me dagen later belde, duidelijk door iets aangedaan, hing, naar me later pas bleek, 's levens vlag er voor hem heel anders bij, en vroeg hij me wat dat toch ook weer was geweest, wat toen bij die bespreking zo mooi was geweest (vond-ie leuk, dat ik iets mooi vond wat hij ook). Schiff, dus, en Scarlatti, wist ik, want ik had onmiddellijk die CD gekocht in dat grenzeloze pre-Spotify-tijdperk.
En nu is Schiff er weer, zonder Scarlatti, met een andere muziekopvatting, en weer is het mooi.
Prosit.
