Het Drayertje

Op 1 november 2019 definieerde de Vroolijke Hermeneut uit de losse pols de volksverlakkende stijlfiguur het ‘Drayertje’:

een individueel Volkskrantcolumnistenopinietje dat zonder enige vorm van naslag of onderzoek als stellige en algemeen geldige waarheid wordt geponeerd tegenover de uitkomst van een grondige meerkoppige verkenning door deskundigen van een specifieke problematiek.

In de krant van 18 september jongstleden slingert de naamgeefster ervan een zoveelste voorbeeld de wereld in, en weer in een column-achtig schrijven waarin het gaat over iets academisch’, in dit geval over een extra moeilijk onderwerp omdat het ook literatuur betreft. Aanleiding, om niet te zeggen: steen des aanstoots was de publieksuitgave van de dissertatie van Corina Koolen, Dit is geen vrouwenboek.

Al in de titel van het stukje probeert Drayer verbaal gehakt te maken van Koolens onderzoek: 'Juist in de literaire wereld maakt het écht niet meer uit of je man of vrouw bent'. Hoe slager-achtig ze ook te keer wil gaan, het onambachtelijke van haar poging blijkt al uit het nooddruftige accent op 'echt', een woord dat zelf al een versterker voor een ander woord is en dat zijn werking verspeelt als er een versterking overheen wordt gezet. Des niet tegenstaande schrijft La Drayer verderop:

Alle academische telwerkzaamheden ten spijt, we leven écht niet meer in de jaren vijftig. Het klimaat is écht veranderd. Dat vrouwelijke auteurs minder vaak in de prijzen vallen is écht een kwestie van tijd.

En dan nog. Mij blijft ontgaan waarom het land der letteren zou moeten voldoen aan eisen die gelden voor een parlementaire democratie [...].

De eigenschappen van het Drayertje komen steeds duidelijker in beeld: er kan namelijk ook een schitterende wending in het Drayertje verwerkt zijn (de naam wordt steeds toepasselijker). In een goed Drayertje haalt de schrijver of schrijfster de strekking van de eigen, net nog met aplomb neergekalkte woorden met een spreektalige flux de bouche volledig onderuit. Dat kan heel vlot: 'En wat dan nog.' Vrij vertaald: 'Het maakt geen moer uit wat ik hiervoor noteerde.' Het enige wat fier overeind blijft, is het onbenul van de columnist/e.